لوله به عنوان یکی از از اجزای مهم شبکه جمع آوری فاضلاب بخش قابل توجهی از هزینه ها را به خود اختصاص می دهد. با توجه به این امر و نیز روند رو به رشد طراحی و اجرای خطوط و انتقال فاضلاب در سال های اخیر در کشور، انواع مختلفی از لوله وارد بازار شده است.
در این راستا، انتخاب صحیح لوله و نیز کنترل فنی و کیفی آن ها حائز اهمیت می باشد.
در این مقاله سعی شده است در ابتدا انواع لوله های مورد استفاده در شبکه های جمع آوری فاضلاب(شهری،روستایی) مورد بررسی قرار گیرد و سپس در ادامه، اهمیت کنترل فنی و کیفی انوع لوله ای پلی اتیلن دوجداره مورد استفاده در خطوط فاضلابرو ارائه گردد.
ساختارلوله کاروگیت
لوله کاروگیت جز لوله های به روز حساب می شود و امروزه در صنعت بیشتر قابل استفاده هستند. همانطور که از اسم این لوله ها مشخص است از پلی اتیلن گرم و نرم از نوع PE80 و PE100 با دانسیته بالا و به صورت خطی بدون هیچ مواد اضافی به شکل دانه ای آماده و تولید می شوند.
لوله های دوجداره پلی اتیلن در برابر سایش مقاوم و نسبت به سازه های مشابه فلزی و فولادی وزن کمتری دارد و حمل ونقل و جابجایی آن را راحت تر می کند همچنین در برابر بیشتر اسید، نمک و بازها مقاومت شیمیایی خوبی دارند به طوری که تا دمای 20 درجه سانتی گراد در تمام حلال های آلی و غیر معدنی نامحلول خواهند بود و مقاومت بالایی در برابر اشعه ماوراء بنفش دارند بطوریکه در برابر گرما و حرارت تغییر شکل نمی دهند، به همین علت استفاده از جوش و تجهیزات الکتروفیوژن را آسان می کند.
قابل ذکر است پلی اتیلن وزن نسبتا کمی دارد و انعطاف پذیری آن سبب استفاده برای خطوط لوله که در زمین سخت و یا در زمین های ناپایدار به کار می روند، می شود.
انواع لوله کاروگیت:
لوله‌های کاروگیت به لحاظ شکل مارپیچ و ویژگی‌های بی شمارش، به صورت دفنی در صنایع مختلفی مانند فاضلاب، زهکشی، کشاورزی و صنایع شیمیایی کاربرد گسترده‌ای دارند.
هر نوع لوله کاروگیت مزایا و کاربردهای خاص خود را دارد. انتخاب نوع مناسب لوله کاروگیت بستگی به شرایط پروژه، فشارهای داخلی و خارجی، و نوع سیال داخل لوله دارد. با توجه به مزایای فراوانی که این لوله‌ها دارند، آن‌ها به یکی از پرکاربردترین انواع لوله‌ها در صنایع مختلف تبدیل شده‌اند.
لوله های کاروگیت در چهار مقاومت 8-16_31.5_64 کیلونیوتن با استاندارد 9116 لوله های دوجداره پلی اتیلن کاروگیت مطابق با نحوه دفن و مکانی که قرار می گیرند، تولید می شوند
ساختار پروفیل دیواره به 3 نوع تقسیم می شوند:
لوله‌های کاروگیت دو جداره:
لوله‌های کاروگیت دو جداره با پروفیل به شکل شعاعی با هلالی تولید می شود.
این لوله ها با شیارو برآمدگی های توپر بر روی سطح بیرونی که باعث افزایش سرعت جریان به همراه استحکام و سطح داخلی کاملا صاف و صیقلی که باعث کاهش اصطکاک می شود، تولید می شوند. بیشترین کاربرد از لوله های پلی اتیلن دوجداره کاروگیت به دلیل مقاومت بالای شیمیایی و مکانیکی که دارند، در جمع آوری فاضلاب بهداشتی مخصوصا فاضلاب صنعتی و در پروژه‌های عمرانی مانند ساخت تونل‌ها و زیرگذرها و برای انتقال آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از دیگر کاربرد های لوله های کاروگیت می توانیم در کشاورزی و زهکشی و جمع آوری آب های سطحی، معادن، پتروشیمی ها و دریا استفاده کرد.
استفاده برای سیستم آبیاری مزارع و گلخانه‌ها
قابلیت حفاظت از شیرآلات تکنولوژیها و سیستمهای آبیاری
لوله کاروگیت روصاف توصاف:
پروفیل لوله های کاروگیت روصاف توصاف به شکل مربع می باشد. به این معنا که ارتفاع پروفیل لوله باعث می شود فشار وارده به لوله تا حد زیادی افزایش پیدا کند این خاصیت می تواند فشار نقطه ای به لوله را به فشار سطحی با به عبارتی در تمام سطح لوله پخش کند و باعث افزایش مقاومت آن شود.
از ویژگی این لوله ها میتوان به عدم رسوب گیری به خاطر مسطح وصاف بودن و جریان داشتن سیال داخل آن و مقاومت در مقابل خوردگی همچنین عدم پوسیدگی و عدم زنگ زدگی یاد کرد.
بیشترین استفاده از لوله های کاروگیت روصاف توصاف می توان به عنوان غلاف و چاه هایی که دیواره آن ها در حال ریزش هستند به عنوان ستون در نظر گرفت تا از ریزش چلوگیری کرد.
تولید مخزن سپتیک تانک فاضلاب و انواع مخازن ذخیره سیالات مانند سوخت، آب، اسید و منهول ها و
لوله اسپیرال کارگیت:
پروفیل لوله های اسپیرال کاروگیت به شکل ذوزنقه می باشد، که به آن‌ها مقاومت و انعطاف پذیری بیشتری می‌دهد.
لوله اسپیرال کاروگیت با دیواره تقویت شده که دور لوله با لایه بیرونی و داخلی به وسیله اکسترودر تولید می شود جزء لوله های دوجداره پلی اتیلن به حساب می آید. که بیشتر به جهت شبکه های جمع آوری فاضلاب و آبراسانی شهری و روستایی و پروژه‌های عمرانی استفاده می شوند
از کاربرد های این لوله ها می توان به انتقال آب در سیستمهای زیرزمینی و مواد شیمیایی و اسیدی خورنده، به عنوان پوشش کابل های مخابراتی، کانال های تهویه و زهکشی مزارع کشاورزی و صنعتی اشاره کرد. و قابل ذکر است ما در شرکت اطلس پایپ با استفاده از این لوله ها مخازن دوجداره پلی اتیلن، سپتیک تانک ها و پکیج های تصفیه فاضلاب دوجداره پلی اتیلن منهول و چربیگیر تولید میکنیم
که البته باید بگیم به صورت تخصصی اسکرابر و ایستگاه پمپاژهم در این شرکت تولید می شود
مزایای لوله کاروگیت:
سازگار با محیط
سرعت جریان بالا
ماندگاری بالا
صرفه‌جویی در هزینه‌های نگهداری
امکان استفاده از انواع اتصالات
قابل استفاده در صنایع نفت و گاز
مقاومت بالا در برابر سایش بار ترافیکی
انعطاف پذیری و وزن سبک
قابلیت جوش پلاستیک و نصب آسان
استانداردهای لوله‌های کاروگیت
استانداردهای لوله‌های کاروگیت نقش مهمی به دلیل ساختار خاص خود، در پروژه‌های عمرانی و زیرساختی در تضمین کیفیت و عملکرد این محصولات دارند. این استانداردها شامل مشخصات فنی، روش‌های آزمایش، و الزامات نصب و بهره برداری و باعث افزایش طول عمر می شود.
لوله کاروگیت یا لوله پلی اتیلن فاضلابی تولید شرکت پایپ ایران براساس استاندارد آزمون های لوله پلی اتیلن دوجداره زیر تولید می شوند:
• چگالی : تعیین کننده ویژگی های فیزیکی یک ماده می باشد .
برای چگالی مواد اولیه از استاندارد ISIRI7175-5و محصول از استاندارد ISIRI9116 پیروی می شود.
• شاخص جریان مذاب: جرم پلیمری است که در مدت ده دقیقه از میان روزنه با قطر ثابت در دمای ثابت خارج می گردد. برای تعیین شاخص جریان مذاب مواد اولیه از استاندارد ISIRI6980 و محصول از استاندارد ISIRI9116 پیروی می شود.
• مقاومت حلقوی بلند مدت: تعیین کننده عمر لوله در برابر فشارهای وارده خارجی بر آن می باشد. برای تعیین مقاومت حلقوی بلند مدت از استادارد های ISIRI9116 و DIN16961 پیروی می شود.
• مقاومت حلقوی کوتاه مدت : مشخص کننده مقاومت حلقوی لوله ها در برابر فشارهای وارده خارجی می باشد.
برای اندازه گیری مقاومت حلقوی کوتاه مدت از استاندارد های ISIRI9116 و ISO9969 پیروی می شود.
• انعطاف پذیری : مشخص کننده میزان انعطاف پذیری لوله ها تحت فشار می باشد. برای اندازگیری انعطاف پذیری لوله ها از استاندارد های ISIRI9116 و EN1446 پیروی می شود.
• تعیین درصد دوده : برای سیاه کردن لوله جهت پایداری در برابر اشعه فرا بنفش، به متریال افزوده می شود. برای تعیین میزان دوده از استانداردهای ISIRI7175-2 و ISIRI9116 پیروی می شود.
• تعیین پراکنش دوده : تعیین کننده میزان پراکنش دوده علاوه بر دستیابی به ویژگی های کارکردی مورد نظر ، پراکنش مناسب دوده در صافی سطح لوله بسیار موثر می باشد.
• برای تعیین آن از استاندارد های ISIRI7175-6 و ISIRI9116 پیروی می شود.
• ضربه : تعیین کننده میزان مقاومت لوله در برابر ضربه است . برای تعیین مقاومت لوله در برابر ضربه از استاندارد های ISIRI9116 و EN744 پیروی می شود.
• نرخ بازگشت حرارتی: تعیین کننده میزان آسیبی است که یک لوله در حرارت مشخصی می یابد. برای تعیین مقدار مجاز این پارامتر از استاندارد های ISIRI9116 و ISIRI71753 پیروی می شود.
• کشش خطی جوش لوله : تعیین کننده حداقل استحکام کششی خط جوش لوله ها می باشد. برای تعیین حداقل کشش خطی جوش لوله از استاندارد های ISIRI9116 و EN1979 پیروی می شود.
• شکل ظاهری: برای شکل ظاهری لوله ها از استاندارد ISIRI9116 پیروی می شود.
• نشانه گذاری : مشخص کننده ابعاد لوله، قطر داخلی، ضخامت جداره داخلی، ارتفاع پروفیل تولیدی می باشد. برای نشانه گذاری لوله ها از استاندارد ISIRI9116 پیروی می شود.